Autorem artykułu jest Jim Lassiter - Dyrektor Zarządzający Quality Control/Technical and Regulatory Affairs w Nutrilite , a przekładu dokonał dr Lucjan Szponar - Dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie.
ŻYWNOŚĆ JEST NIEZBĘDNA NASZEMU ORGANIZMOWI.
To stwierdzenie jest oczywiste , ale stanowi ono początek naszych dalszych przemyśleń.
Żywność jest niezbędna przede wszystkim do podtrzymania życia. Dostarcza nam niezbędnych składników odżywczych. Żywność jest również zjawiskiem kulturowym. Nie ma lepszego miernika kultury i stopnia rozwoju danego narodu niż badanie sposobu odżywiania. Ten aspekt często bywa pomijany przy ogólnej ocenie występowania stanów chorobowych i w identyfikacji możliwości zapobiegania im.
Przykładem mogą być mieszkańcy Arktyki , którzy bardzo rzadko zapadają na choroby serca , pomimo spożywania ogromnych ilości tłuszczu. Badania wykazały , ze kwasy tłuszczowe omega-3 z oleju rybnego wywierają korzystny wpływ na układ krążenia.
Posiadamy jasna i jednoznaczna wiedze o stanach chorobowych wywołanych ubogą dietą. Klasyczne choroby wywoływane niedoborem składników odżywczych są znane od wielu lat , jak np. szkorbut , któremu można zapobiec poprzez podawanie wit. C. Pamiętajmy jednak , iż najpierw zauważono, że jedzenie owoców cytrusowych , bogatych w tę witaminę., zapobiegało tej chorobie. Inny przykład choroby beri beri , która występowała wśród bogatszej ludności Azji Południowej spożywającej łuskany ryz. Biedniejsze grupy ludności jadały ryż nieoczyszczony , dzięki czemu otrzymywały witaminy z gr.B znajdujące sie w łuskach i nie zapadały na te chorobę.
Aktualny stan wiedzy wskazuje , ze dieta zawierająca wiele owoców i warzyw skutecznie zapobiega niektórym przewlekłym i wyniszczającym chorobom , szczególnie nowotworom i chorobie wieńcowej. Logicznie jest wiec przyjąć , ze dostarczanie organizmowi składników odżywczych zawartych w owocach i warzywach wywiera taki sam korzystny skutek.
W ten sposób doszliśmy do kluczowego punktu naszej dyskusji : naturalne czy syntetyczne?
Wiadomo jest , ze owoce i warzywa dostarczają składników odżywczych , które wpływają na zmniejszenie ryzyka zachorowania na przewlekła chorobę. Znamy tez budowę niektórych z tych składników. Potrafimy je również wytworzyć. Stad prosty wniosek , ze składniki te powinny zapobiegać chorobom. To jednak zbyt duże uproszczenie. Przyjrzyjmy sie dwom przykładom , aby ustalić , czy rozumowanie takie jest w pełni uzasadnione.
WITAMINA C występuje naturalnie w owocach i warzywach i możemy ja również syntetycznie wyprodukować. Istnieją dowody wskazujące , ze to ludzie spożywający owoce i warzywa bogate w wit.C rzadziej zapadają na niektóre nowotwory , a nie ci co zażywają syntetyczna wit.C w tabletkach.
Wit.C to inaczej kwas askorbinowy. Nie ma różnicy miedzy kwasem askorbinowym uzyskiwanym z cytryny i oczyszczonym a kwasem askorbinowym wytworzonym chemicznie. Kwas askorbinowy jest zawsze kwasem askorbinowym. Jednakże badania spożycia kwasu askorbinowego w aspekcie zapobiegania nowotworom są mniej przekonywające Poza tym w badaniach tych podawano niewiarygodnie wysokie dawki tego kwasu w porównaniu z dietami , które maja działanie zapobiegające nowotworom i miażdżycy.
Dlaczego? Odpowiedz leży nie w różnicy miedzy naturalnym, a syntetycznym kwasem askorbinowym , ale w dodatkowych składnikach obecnych obok tego kwasu w świeżych owocach i warzywach.
Te składniki to bioflawonoidy i fenole obecne w roślinach zawierających kwas askorbinowy. Związki te oraz inne , nie mające jeszcze nazwy , prawdopodobnie mogą być dodatkiem powodującym , ze kwas askorbinowy (wit.C) działa skuteczniej.
Nie tylko wit. C , jako taka , ale także inne składniki zawarte w owocach czy warzywach pomagają uzyskać efekt profilaktyczny kwasu askorbinowego.
Jeżeli nie jest to wystarczająco przekonywujące , to wspomnijmy tu beta -karoten , składnik odżywczy , któremu poświecono wiele badan. Powodem był fakt , ze diety zawierające rośliny bogate w beta-karoten obniżają częstość występowania pewnych nowotworów . Udało sie uzyskać syntetyczny beta-karoten , a właściciel tego patentu przeprowadził szereg badan uzyskanego produktu. Wydawało sie , ze ten karotenoid (syntetyczny all-trans beta -karoten ) może być magicznym lekiem zapobiegającym nowotworom. Jednakże w trakcie dalszych badan nastąpiło cos nieoczekiwanego: u osób otrzymujących ten syntetyczny all-trans beta-karoten nie zaobserwowano jego korzystnego wpływu. Co więcej , obserwacje sugerowały nawet , ze nastąpiło zwiększenie zapadalności na nowotwory złośliwe , którym chciano zapobiegać.
Okazało sie ze w procesie syntezy uzyskuje sie wyłącznie izomer all-trans. Natomiast , w przyrodzie beta-karoten ma trzy pierwotne izomery, w tym izomery 9-cis i 15-cis. Pierwszym wnioskiem byłoby twierdzenie, ze beta-karoten naturalny przewyższa postać syntetyczna. Jednakże w ten sposób można pominąć inny ważny aspekt. W przyrodzie beta-karoten obecny jest z licznymi innymi karotenoidami. Wśród nich są alfa-karoten , luteina, zeaksantyna.
Logiczne jest zatem twierdzenie, ze podanie pojedynczego karotenoidu (beta-karotenu) zajęło miejsca wchłaniania służące zwykle innym karotenoidom, a bez współdziałania tych składników, występujących w naturalnych warunkach zawsze razem, działanie zapobiegawcze znika.
Nie chodzi tu wiec o przeciwstawienie naturalnego związku syntetycznemu, ale o to, co oferuje natura, w przeciwieństwie do tego, co daje substancja uzyskana na drodze syntetycznej.
Spożywanie świeżych warzyw i owoców przynosi organizmowi wymierne korzyści. Organizm ludzki to maszyna "naturalnego pochodzenia", a wiec wszystko to, co naturalne, na pewno najlepiej mu służy.
Przy porównaniu składników naturalnych z syntetycznymi należy wziąć pod uwagę również składniki wspomagające lub wręcz umożliwiające ich przyswajalność. Składniki te znajdują sie w warzywach i owocach. Brak ich natomiast w związkach uzyskiwanych syntetycznie. Właściwie pojęta suplementacja musi obejmować cały zbiór składników, tak jak występują one w przyrodzie , a nie może polegać tylko na dodawaniu pojedynczych witamin i składników mineralnych.
Nie można zapominać, ze dodatki żywieniowe, nawet te naturalne, nigdy nie zastąpią prawidłowej diety oraz odpowiedniego stylu życia. Oznacza to, ze nie możemy bezkarnie palić papierosów, zaniedbywać ruchu na świeżym powietrzu czy właściwego odpoczynku, a w zamian za to przyjmować większe ilości witamin.
W ten sposób na pewno nie uzyskamy efektu profilaktycznego, o jaki nam chodzi. Nie można zniwelować szkód wynikających ze złych przyzwyczajeń zjedzeniem od czasu do czasu główki sałaty czy niedzielnym spacerem. Nie istnieje tez magiczny składnik zapewniający odporność na choroby.
Najlepsze rezultaty można uzyskać łącząc suplementacje diety ze spożywaniem całego szeregu składników odżywczych obecnych w żywności.
Nie wolno tez zapominać , ze chociaż dodatki żywieniowe działają korzystnie , to jednak pozostają one tylko częścią całościowego programu zapobiegania chorobom.
Witaminy syntetyczne są przyswajalne przez organizm w 15-20 %-ach co powoduje, ze trzeba zwiększyć odpowiednio ilość tabletek zażywanych dziennie, żeby organizm otrzymał właściwą dawkę dziennie, czyli pobieramy dużą dawkę chemii, która nam nie pomaga, lecz ma nie najlepszy wpływ na organizm. Jeżeli organizm nie poradzi sobie z oczyszczeniem z chemii, to zwiększa się ilość wolnych rodników, które atakują komórki, zmieniając je także na nowotworowe). Do tej pory nie mając wyboru zażywaliśmy takie witaminy żeby wyrównać niedobory.
